Đại học Hoa Sen – HSU

Ba nguy cơ xung đột tại châu Á năm 2015

Tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông, căng thẳng Trung – Nhật và vấn đề hạt nhân Triều Tiên được giới chuyên gia cho là ba ngọn nguồn của các nguy cơ xung đột tại châu Á trong năm 2015.

Năm 2014, một loạt điểm nóng truyền thống tại châu Á tăng nhiệt trở lại, chủ yếu xoay quanh các tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông, Hoa Đông và bán đảo Triều Tiên. Xu hướng này một mặt phản ánh mâu thuẫn nội tại giữa các bên liên quan, mặt khác cho thấy những bước dịch chuyển chiến lược trong cuộc cạnh tranh giữa các cường quốc.

Châu Á năm 2015 được giới chuyên gia dự đoán là sẽ không có nhiều biến chuyển tích cực hơn, tiếp tục các nguy cơ xung đột từ năm cũ. “Việc tái cơ cấu cấu trúc an ninh châu Á vẫn sẽ tiếp tục, để thích ứng với sự trỗi dậy của Trung Quốc. Không khó để dự đoán trước sự hỗn loạn mới trong năm 2015”, chuyên gia quan hệ quốc tế Thomas Carothers bình luận. “Nhưng nhân tố không xác định là hình thức và địa điểm diễn ra”.

Nguy cơ xung đột trên Biển Đông

Trong năm 2015, Tòa án Trọng tài quốc tế về Luật biển sẽ ra phán quyết quan trọng về vụ kiện của Philippines với Trung Quốc. Bắc Kinh hồi tháng 12/2014 ra văn kiện tái khẳng định yêu sách của họ ở Biển Đông, đồng thời bác bỏ thẩm quyền của tòa.

“Đây có lẽ sẽ là phán quyết quan trọng nhất của tòa kể từ khi Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS) ra đời, đánh dấu một bước ngoặt trong tranh chấp chủ quyền Biển Đông”, ông Murray Hiebert, nghiên cứu viên cao cấp thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS), bình luận.

Chuyên gia này nhận định rằng, nếu tòa án nhận thấy mình có thẩm quyền ra phán quyết, thì gần như chắc chắn rằng cái gọi là “đường chín đoạn” của Trung Quốc sẽ bị tuyên bố là không có giá trị trong lĩnh vực hàng hải.

Căng thẳng trên Biển Đông có thể sẽ tiếp tục gia tăng trong năm 2015. Trong ảnh là giàn khoan
Hải Dương 981mà Trung Quốc hạ đặt trái phép trong vùng biển Việt Nam tháng 5/2014. – Ảnh: Nguyễn Đông 

Cùng chung quan điểm trên, phóng viên Bill Hayton thuộc BBC, tác giả của cuốn sách “Biển Đông – cuộc đọ sức tại châu Á” (The South China Sea: The Struggle for Power in Asia), cho rằng Manila chắc chắn sẽ thắng kiện và hành động cấm các nước liên quan đánh bắt cá hay thăm dò dầu khí của Bắc Kinh là vô căn cứ.

Phán quyết của tòa và thái độ phản đối của Trung Quốc sẽ khiến Bắc Kinh bị coi là quốc gia vô trách nhiệm trong hệ thống quốc tế. Điều này cũng sẽ tạo điều kiện để Mỹ tăng cường hơn nữa quan hệ với đồng minh và các nước tranh chấp khác, nhằm hiện thực hóa hơn nữa chiến lược xoay trục về châu Á.

Để đối phó với cục diện trên, Trung Quốc một mặt tiếp tục sách lược “tấn công quyến rũ” nhằm ràng buộc và phân hóa ASEAN thông qua các lợi ích kinh tế, mặt khác củng cố sự hiện diện tại quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam, thông qua việc cải tạo và xây dựng trái phép các cơ sở hạ tầng quân sự.

Trao đổi với Vnexpress, chuyên gia hàng đầu về Đông Nam Á Carl Thayer dự báo rằng Bắc Kinh có thể đưa giàn khoan Hải Dương 981 tới vùng nước sâu để thăm dò dầu và khí trong năm 2015, và triển khai giàn khoan Hải Dương 982 một năm sau đó.

Đây được cho là các nhân tố quyết định khiến căng thẳng tại Biển Đông sẽ tiếp tục gia tăng trong năm 2015, đặc biệt khi càng đến gần ngày tòa ra phán quyết. “Nếu như các nhà lãnh đạo Trung Quốc và Đông Nam Á thất bại trong việc tìm ra giải pháp cho tranh chấp Biển Đông thông qua biện pháp ngoại giao hoặc luật pháp quốc tế, điều này sẽ khuyến khích cuộc chạy đua vũ trang gây bất ổn trong khu vực”, dự báo tình hình thế giới năm 2015 của CSIS nhận định.

…………………………………..

>> Xem thêm bài viết: tại đây

Theo Đức Dương
(Nguồn: Vnexpress, ngày 05/01/2015)

 

Danh mục liên quan

Thông tin chuyên đề Tin Hoa Sen
Facebook Youtube Tiktok Zalo