Cảnh giác kịch bản lừa đảo trên không gian mạng (P2)

Giữa thời đại công nghệ số, những lời mời gọi hấp dẫn lừa đảo qua mạng như học bổng quốc tế, cơ hội việc làm… đang trở thành cái bẫy ngọt ngào mà nhiều bạn trẻ dễ sập vào. Đằng sau những email, tin nhắn hay fanpage mang danh “tổ chức học bổng uy tín” là hàng loạt đường dây lừa đảo tinh vi, khai thác tâm lý ham học hỏi của sinh viên.

Hưởng ứng Chiến dịch “Không một mình – Cùng nhau an toàn trực tuyến”, Trường Đại học Hoa Sen (HSU) lan tỏa thông điệp cảnh giác với câu chuyện có thật như “Học bổng trong mơ” và “Két sắt tầng ba” – nơi kẻ gian lại biến thành người “trao cơ hội”.

Học bổng trong mơ

Tháng 8/2025, Mai Trang, sinh viên năm hai tại một trường đại học ở Hà Nội, nhận cuộc gọi từ người tự xưng là cán bộ phụ trách đào tạo hệ quốc tế tại một trung tâm giáo dục có tiếng trong nước. Người này thông báo: “Trung tâm đang có suất học bổng du học nước ngoài với chi phí thấp. Chúc mừng em đủ tiêu chí được nhận học bổng. Đây là cơ hội đặc biệt, em có muốn đăng ký không? Trung tâm sẽ tạo điều kiện, hỗ trợ em làm thủ tục cần thiết”.

Trang vốn có ước mơ đi du học nên lập tức chú ý. Đối tượng nhanh chóng gửi một đường link, yêu cầu đăng nhập, điền đầy đủ thông tin cá nhân và chuyển một khoản tiền “giữ chỗ” để được ưu tiên xét duyệt. Kèm theo đó là lời dặn: “Đây là cơ hội hiếm có. Em phải giữ bí mật, đừng nói với ai. Nếu có nhiều người biết sẽ đăng ký thì cơ hội của em sẽ ít đi”.

Dưới áp lực thúc giục, do không đủ tiền nộp “giữ chỗ”, Trang nhắn cho mẹ: “Mẹ ơi, con có suất đi du học, cần tiền gấp để đăng ký”. Sau đó, theo hướng dẫn của “cán bộ trung tâm đào tạo”, Trang tự thuê phòng khách sạn để “có không gian riêng”, thuận lợi cho quá trình xác minh danh tính, làm thủ tục đăng ký. Nhận thấy Trang có dấu hiệu tin tưởng, cung cấp thông tin cá nhân, hoàn thiện thủ tục đăng ký, đối tượng liên tục gọi điện thoại, nhắn tin hối thúc: “Nếu không chuyển tiền ngay, em sẽ mất suất học bổng này”

Trong lúc Trang chuẩn bị yêu cầu mẹ chuyển tiền, gia đình nhận thấy bất thường. Trước đó, con gái chưa từng nhắc đến chuyện du học, nay lại xin tiền vội vã với lý do khẩn cấp. Linh cảm có điều không ổn, gia đình lập tức báo Công an. Chiều cùng ngày, lực lượng chức năng phối hợp xác định vị trí của Trang tại khách sạn. Cô được giải cứu an toàn trước khi kịp chuyển tiền cho đối tượng.

Chiếc két sắt tầng ba

Chiều ngày 15/6/2025, Hải, học sinh lớp 11 ở Cao Bằng, đang ở nhà một mình thì nhận cuộc gọi từ số lạ. Người đàn ông trong điện thoại tự xưng là công an, nói: “Chúng tôi vừa bắt giữ một đối tượng vận chuyển ma túy. Trong tang vật có thông tin cho thấy cháu có liên quan”.

Hải bối rối: “Cháu… cháu không biết gì cả”. Người đàn ông yêu cầu Hải thực hiện cuộc gọi video qua Zalo để thông báo các thông tin, hình ảnh liên quan đến Hải. Gọi video, trên màn hình hiện cảnh một người bị còng tay ngồi cạnh gói ma túy, xung quanh có vài người mặc quân phục Cảnh sát. Chúng tiếp tục gửi giấy tờ giả mạo, trong đó ghi chính xác tên, địa chỉ và thông tin cá nhân của Hải. “Đây là lệnh bắt giữ và phong tỏa tài sản. Cháu phải hợp tác ngay. Vào phòng Zoom để làm việc với cơ quan điều tra. Tuyệt đối không được cho ai biết” – đối tượng ra lệnh.

Trong phòng Zoom, một nhóm người mặc quân phục liên tục thao túng tâm lý Hải bằng việc đọc điều luật, gắn Hải với nhiều tội danh nguy hiểm liên quan tội phạm ma túy, tôi phạm hình sự,… Sau khi nhận thấy Hải xuất hiện dấu hiệu tâm lý yếu, không kiểm soát được nhận thức bản thân, các đối tượng bắt đầu yêu cầu Hải mở tài khoản ngân hàng để kiểm tra thông tin, “kiểm tra tiền sạch”, chứng minh nhà mình có điều kiện sẽ không có chuyện tham gia vào đường dây buôn bán ma túy. Khi biết tài khoản của Hải không có tiền, chúng chuyển hướng: “Trong nhà cháu có két sắt đúng không? Hãy mở ra để chứng minh. Nếu không làm, coi như cháu chống đối pháp luật”.

Hải lúng túng: “Chìa khóa… bố mẹ giữ rồi”. “Không sao. Cháu đi mua búa và xà beng, phá két ngay. Đây là lệnh điều tra”. Lo sợ, Hải làm theo. Nhân việc bố mẹ đi vắng, Hải phá khóa két sắt của gia đình, bên trong có nhiều trang sức, vàng. Đối tượng xấu lập tức hối thúc: “Giờ đem đi bán, lấy tiền chuyển khoản để chứng minh vô tội”.

Khi Hải mang túi vàng đi bán, bố mẹ trở về và thấy két sắt bị phá đã trình báo Công an. May mắn, chưa kịp bán số tài sản trên, Hải đã được Công an tìm thấy. Gặp lại bố mẹ, Hải bật khóc: “Con chỉ muốn chứng minh mình vô tội…”

(Trích từ cẩm nang “Cùng nhau an toàn trực tuyến” của Liên minh Niềm tin số)

HSU đồng hành lan tỏa tinh thần “Không một mình”

Dù là “Chiếc két sắt tầng ba” hay “Học bổng trong mơ”, điểm chung của những câu chuyện này đều nằm ở sự cả tin và nỗi sợ bị cô lập mà tội phạm mạng lợi dụng để thao túng. Mỗi câu chuyện là một lời nhắc nhở để người trẻ bước chậm lại trước những “cơ hội” bất ngờ, luôn kiểm chứng thông tin và chia sẻ với người đáng tin cậy.

Mỗi sinh viên HSU hãy chủ động nâng cao cảnh giác, kiểm chứng thông tin trước khi hành động, và từ chối mọi đường link, cuộc gọi, hay lời mời đáng ngờ. Khi cảm thấy lo lắng hoặc bất an, hãy chia sẻ ngay với thầy cô, bạn bè hoặc gia đình để nhận được sự hỗ trợ kịp thời.

Chiến dịch “Không một mình – Cùng nhau an toàn trực tuyến” là hành trình chung tay xây dựng niềm tin số – nơi mỗi người trẻ, mỗi sinh viên ĐH Hoa Sen là người dùng có trách nhiệm, biết bảo vệ bản thân và cộng đồng.

Thực hiện: Huyền Đinh

Phòng Marketing – Truyền thông